Zo vier je oud & nieuw op zijn Turks

Deze zaterdagavond, 31 december, is oudejaarsavond, waarnaar in Turkije wordt verwezen als ‘noel’, en het is een tijd om te feesten met familie of vieren met vrienden en komt samen met een aantal tradities die uniek zijn voor Turken. Ga jij het vieren als een echte local?

In eerste instantie kunnen de versieringen voor oud & nieuw een beetje verwarrend lijken. De mooie versierde boom die wij associëren met kerst, staat hier symbool voor het vieren van het nieuwe jaar. De versieringen van ‘noel’ in Turkije verwijzen dus naar oudejaarsavond en niet naar Kerstmis. Als Turken dus ‘iyi noeller’ zeggen, bedoelen ze ‘gelukkig nieuwjaar’. Interessant genoeg hebben de Turken de neiging om hun oudejaarsavond op dezelfde manieren te vieren als Kerstmis, alleen dan op 31 december. Zo wordt er heerlijk gedineerd met vrienden en familie en worden er cadeautjes gegeven.

Hoewel oudejaarsavond geen officiële feestdag is in Turkije, wordt 1 januari toch groot gevierd in het land. Aangezien het over het algemeen geen officiële feestdag is, valt nieuwjaarsdag dit jaar wel op een zondag. Hou er dus rekening mee dat sommige winkels op zaterdag eerder sluiten om vervolgens op zondag gesloten te blijven. Net als in Nederland zijn dat er steeds minder en minder.

Zeker de supermarkten en slagers zullen het extra druk hebben vandaag. Dit komt omdat veel mensen in Turkije ervoor kiezen om oudejaarsavond thuis in te luiden met vrienden en familie die elkaar bezoeken. Winkels die kaas, dipsauzen en traditionele Turkse hapjes verkopen, kunnen ook rijen buiten de deur hebben, aangezien dit soort kleine gerechtjes juist populair zijn tijdens oudejaarsavond in Turkije.

Jouw Turkse kennissen en vrienden gelukkig nieuwjaar wensen? Dit doe je door de woorden ‘yeni yılınız kutlu olsun’ te gebruiken, wat Turks is voor ‘een gelukkig nieuwjaar’.

Eerder zeiden we al dat oud & nieuw hier een beetje lijkt op de manier hoe wij Kerstmis vieren. Zo is het niet gek om in Turkije cadeautjes onder een ‘kerstboom’ te zien liggen op 31 december. Het geven van cadeaus op oudejaarsavond is namelijk een populaire traditie in het land. Wees vooral niet verbaasd als je toevallig rode kleding cadeau krijgt. Het wordt namelijk als geluk beschouwd om iets roods aan te trekken terwijl de klok middernacht slaat.

Cadeau-ideeën voor oudejaarsavond voor Turken kunnen Turks fruit zijn, een fles Turkse eau de cologne, een boze oog ‘nazar boncuğu’, iets rood of alles wat te maken heeft met een granaatappel. Deze staat namelijk voor welvaart en overvloed. Een traditie die Turken graag volgen, is om een granaatappel open te breken op de drempel van de voordeur en vervolgens de pitten op te eten. Dit heeft twee voordelen: je nodigt niet alleen geluk uit, maar ook voor iedereen die eraan deelneemt.

Traditioneel zouden gezinnen kastanjes roosteren en bingo spelen, terwijl ze naar de vermakelijke shows op de Turkse televisie keken. Hoewel de gewoonte om bingospellen te spelen helaas is afgenomen, is het kijken naar de oogverblindende line-up van sterren die ’s avonds speciale optredens geven nog steeds razend populair. Spelletjes worden uiteraard onder vriendengroepen nog steeds gespeeld, Okey is bijvoorbeeld zo’n bekend Turks spelletje.

Een ander populair gebruik onder de Turken is het kopen van een lot in de grote Milli Piyango loterij. De trekking van deze loterij vindt live plaats op televisie. De loten worden voor oudejaarsavond verkocht en kunnen voor enorme rijen zorgen bij de verkopende winkels.

Voor degenen die op oudejaarsavond niet binnen willen blijven, worden er op ontzettend veel locaties speciale diners of feesten georganiseerd. Bijna elk populair restaurant heeft wel een speciaal menu. Veel hotels en restaurants hebben op zaterdagavond zelfs complete feesten, inclusief muziekoptredens en diners.

Uiteraard kun je ook gewoon de straat op gaan, want veel gemeenten organiseren ook feesten op de belangrijke pleinen. Beroemde artiesten verzorgen optredens om het nieuwe jaar in te luiden. In Bodrum zal bijvoorbeeld de Turkse rockster Teoman het jaar afsluiten. Vaak staan de festiviteiten aangegeven op de site van de gemeenten, dus zoek die zeker even op!

Last, but not least, als de klok middernacht slaat, moet je vooral niet verbaasd zijn als je vuurwerk in de lucht ziet oplichten. Ook de Turken vieren het nieuwe jaar graag met een kleurrijke knal!