Over Turkse koffie: 10 verschillende soorten

De Turken kwamen voor het eerst in aanraking met koffie toen de gouverneur van Jemen het introduceerde aan de Ottomaanse Sultan Suleiman I in 1540. Sinds het Ottomaanse rijk de kunst van het malen van koffiebonen onder de knie had en de drank in de westerse wereld introduceerde, is Turkse koffie een van de meest gewaardeerde en authentieke tradities die tot op de dag van vandaag in Turkije bestaat.

Zoals je al hebt gelezen, kwamen de Turken voor het eerst in aanraking met koffie door de gouverneur van Jemen. In 1540 introduceerde hij de koffie, gemaakt met bonen uit Ethiopië, aan de Ottomaanse sultan Suleiman I. Het waren echter de Ottomanen die de stijl ontwikkelden van het roosteren en malen van de bonen om de zogenaamde koffie te maken. Ze waren niet alleen de eerste die koffie brandden en maalden, maar in 1550 werd ook de eerste coffeeshop ter wereld geopend in Constantinopel. In 1555 vonden de Turken ook de allereerste koffiemolen uit. De Ottomanen waren zo verzot op de warme drank, dat ze de zakken bonen zelfs meenamen op hun expedities. Zo werd uiteindelijk deze drank ook in Europa geïntroduceerd.

In 2013 werd Turkse koffie toegevoegd aan het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid van UNESCO. Sindsdien wordt 5 december gevierd als de dag van de Turkse koffie. Wat het meest bijzonder blijft is, ondanks dat Turkse koffie al vele eeuwen oud is, de manier van branden, malen en voorbereiding over het algemeen hetzelfde is gebleven.

Eerst worden de bonen tot een fijne poederachtige consistentie gemalen, waarna het wordt gebrouwen in een ‘cevze’. Dit is een klein koperen pot met een lange steel en een schenktuitje. Het wordt meestal in enkele porties bereid, waardoor er verschillende suikergehaltes aan kan worden toegevoegd. Het gaat erom dat de koffie bovenop schuimt, terwijl je op het fornuis moet letten zodat het niet overkookt. De koffie wordt vervolgens in kleine kopjes gegoten die qua grootte vergelijkbaar zijn met een espressokopje. In de bodem bij Turkse koffie zit echter een bepaalde structuur.

Uiteraard is de Turkse koffie de laatste jaren aan een verandering bezig, want er komen steeds meer variaties op het drankje. Hieronder vind je 10 verschillende soorten Turkse koffie die je in Turkije tegen kan komen.

Het toevoegen van melk aan Turkse thee is bijna een doodzonde in Turkije. Deze regel geldt echter niet voor de Turkse koffie, want sütlu Türk kahvesi, wat koffie met melk betekent, is een variant die je bij de meest coffeeshops kan bestellen.

In deze koffie wordt gebruik gemaakt van mastiek, een soort vrucht dat wordt geplukt uit de mastiekboom op het eiland Chios. In Turkije wordt dit aangeduid als ‘damla sakızı’ en het is een zeer populaire smaak in Turkije. Er is zelfs een ijssmaak aan gewijd. Het wordt bereid door kleine steentjes mastiek tot een dunne poeder te verwerken, wat vervolgens eerst wordt gekookt voordat de koffie en suiker aan wordt toegevoegd. Doordat deze soort zo populair is, is het ook een van de meest voorkomende variaties op Turkse koffie.

Deze koffie wordt traditioneel volledig gemaakt van gemalen terebint. Dit zijn vruchten die afkomstig zijn van de terpentijnboom die groeit in Zuidoost-Anatolië. Het is dan ook geen verrassing dat juist rond die regio deze variatie erg populair is. Het meest bijzonder aan ‘menengiç kahvesi’ is dat het helemaal geen koffie bevat. Dit maakt het een uitstekende cafeïnevrije koffie, wat uitsluitend gemaakt wordt van de vruchten die bereid zijn met melk of water.

De zeer speciale “dibek kahvesi”, die ook de namen “Osmanlı” en “kervansaray kahvesi” draagt, heeft een unieke combinatie van kruiden die samen met de Turkse koffie wordt gemalen. De kruiden bestaat uit de vruchten van de johannesbroodboom en de terpentijnboom, cacao, sahlep, mastiek en crème. Deze kruiden stamp je samen met een vijzel en stamper.

Deze variant krijg de naam van de kolen waarop het wordt bereid, vertaald ook wel ‘askoffie’ genoemd. Het wordt bereid met een koperen cezve, maar in dit geval wordt het dus gebrouwen op een barbecue of boven brandende kolen.

In het Arabisch betekent ‘Mırra’ bitter. Dit is dus een veel sterkere gebrouwen variant die vooral populair is in de zuidoostelijke regio. Vaak wordt er ook kardemom aan toegevoegd en wordt het traditioneel geserveerd in kleine kopjes zonder greepjes.

Deze variant wordt geserveerd met een toefje kaymak, een soort clotted cream. De ‘Tatar kahvesi’ heeft zelfs zijn eigen speciale kopje genaamd een Tostakay, die groter is dan een Turkse koffiekop en kleiner dan een gewone mok.

Rond de Egeïsche kust wordt deze koffie aangeduid als ‘süvari’. Echter in de Middellandse zee regio heet deze variant ’tarsuzi’, wat speciale stijl betekent. De koffie wordt in deze variant geserveerd in de klassieke theeglazen. Deze stijl is gemaakt door de Efe, de leiders van zeybek soldaten. Zij bedachten dit zodat ze langer over hun kopje koffie zouden doen.

‘Cilveli kahvesi’ is afkomstig uit Manisa en is een variant waar gebrande en geplette amandelen overheen wordt gesprenkeld. De naam kun je vertalen naar flirten en gezellig zijn. Het verwijst namelijk naar hoe het ooit door potentiële bruiden werd gebruikt als een teken of ze hun toekomstige partner leuk vonden of niet.

De ‘Hatay Kahvesi’ is echt veel sterker dan normale Turkse koffie. Het is namelijk een dubbel geroosterde variant, waarbij ook de drank veel donkerder is.